Dagelijks leven in een bastide in de Middeleeuwen

De bastides waren centra van bevolking en commerciële uitwisseling. Ze waren bedoeld om boeren, handelaren en kooplieden samen te brengen om landbouwgrond te ontwikkelen en een begeerd gebied te bezetten. Handel was daarom de kern van het leven in de bastide, wat de centrale locatie die gekozen werd voor het marktplein verklaart. De kerk, secundair maar zeer aanwezig in het dagelijks leven, werd vaak gebouwd op een plein ten oosten van het centrale plein. Het plan van de bastide is een innovatieve stadsvorm, ook al doet de orthogonale indeling van de wegen denken aan Griekse en Gallo-Romeinse stadsvormen. Een bastide bestaat in de lengte uit 1 tot 8 straten, afhankelijk van de grootte van de bastide. Een klassieke dambordstad heeft minstens 4 parallelle straten.
Hier zijn enkele kenmerken die specifiek zijn voor deze nieuwe steden in het zuidwesten:
- een stad of dorp op land dat werd toegekend door een wereldlijke of religieuze overheerser, of beide;
- een origineel plan gebaseerd op een uniek model in Europa;
- het bestaan van een oprichtingsakte, het zogenoemde Charter of Customs en/of originele teksten;
- een politiek project dat in het bijzonder gebaseerd is op de gelijkheid van de inwoners, hun autonomie voor het beheer van de stad en ook de vermindering van de fiscale en juridische lasten voor de overheerser.

Het handvest van de gewoonten

Het is een sociaal contract dat het leven van de gemeenschap organiseerde door de rechten en plichten van elke persoon af te bakenen. Het is een soort grondwet van voor zijn tijd! Dit betekent ook het einde van willekeurige belastingen: de belastingen waren nauwkeurig, regelmatig en gematigd. Ook de handelsregels waren voor iedereen gelijk en streng: de producten die te koop werden aangeboden moesten bijvoorbeeld van tevoren worden gewogen. Dit maakte het moeilijker om klanten op te lichten!
Wat is een carrerot? Er zijn verschillende soorten straten in een bastide, afhankelijk van hun functie: om karren door te laten, of juist om alleen toegankelijk te zijn voor voetgangers. Dit is het geval met de carrerots, die vrij smal zijn en die de huizenblokken doorkruisen.
Al deze aspecten van het gemeenschapsleven in termen van handel, sociale en fiscale gelijkheid waren erg vernieuwend voor die tijd en trokken veel nieuwe inwoners uit de aangrenzende gebieden aan. Om meer te weten te komen, bezoek het Bastide Museum!